“Jullie zijn een bedrijf, dus het is wat lastig voor de overheid om dan te helpen…”

“Maar het is toch gewoon een bedrijf? Dan moet die ondernemer toch zorgen voor genoeg klandizie?”

Twee reacties van slimme en betrokken mensen die reageren vanuit het huidige economische systeem. Heel logisch, maar als je begrijpt vanuit welk systeem de Samen-winkel is bedacht, dan weet je dat je een kleine nieuwe economie-les mag geven.

Want er is méér dan het systeem dat we nu kennen
Gelukkig maar, want er zijn een aantal mondiale problemen (ik druk me bewust voorzichtig uit ;-)) die juist zijn ontstaan vanuit het huidige systeem en dus vanuit datzelfde systeem niet kunnen worden opgelost. Problemen lossen zich immers nooit op het niveau waarop ze zijn ontstaan. Daarvoor moet je altijd een stap terug doen.

Dus ik vraag of ze even tijd hebben? Want ik moet inderdaad het een en ander uitleggen, en dat kost tijd om goed te doen. Ik realiseer me dat ik ze mee mag nemen in een nieuw concept waar mensen nog geen kader voor hebben.

Aan het concept van de Samen-winkel (een coöperatie van en voor klanten) ligt een economisch model ten grondslag dat, net als de huidige vrije markteconomie, in feite een combinatie van communisme en kapitalisme is.

Maar dan een systeem met, naar mijn mening, de twee béste eigenschappen van die twee uiterste systemen. In plaats dus van de twee slechtste eigenschappen… Maar nogmaals: dat is mijn visie. Je kunt er ook anders over denken. 😉

De vrije markteconomie zoals wij die kennen, is in mijn ogen inderdaad een tussenvorm tussen een zuiver kapitalistisch systeem en een zuiver communistisch systeem.

• De productiemiddelen (grond, arbeid en kapitaal) kunnen worden verhandeld. Dit komt uit het kapitalistische systeem, dat gericht is op individuele vrijheid, maar niet op gemeenschappelijke en mondiale belangen. Het systeem is gebouwd op geldleningen.
• Initiatief wordt door de overheid ingeperkt door veel regels over hoe je die productiemiddelen mag inzetten. Dit komt uit het communistische systeem, dat gericht is op de gemeenschap, waarbij individuele ontplooiing van ondergeschikt belang is.

In de vorm die wij voor ogen hebben, die nog niet veel voorkomt, worden juist de twee béste kenmerken van beide modellen gecombineerd:

• Wie initiatief neemt en/of arbeid verricht, wordt daarvoor financieel eerlijk beloond.
• Grond, arbeid en kapitaal worden uit het geldsysteem gehaald.

Door de klassieke productiemiddelen uit het geldsysteem te halen, wordt een bedrijf ‘van zichzelf’. Steward ownership is een term die steeds vaker gebruikt wordt hiervoor. Ik heb al eens een voorbeeld gedeeld van een bedrijf dat biologische planten verkoopt en dit op deze manier aanpakt. Een bedrijf is daarmee niet langer verhandelbaar. Een succesvol concept of bedrijf kan dus niet meer verkocht worden om daar als ondernemer aan te verdienen. In het voorbeeld van de eigenaressen van het biologische plantenbedrijf betekent dit dat ze tegen de tijd dat ze met pensioen gaan, hun bedrijf niet hoeven te verkopen aan opvolgers. De opvolgers hoeven daardoor dus geen dure lening af te sluiten, en het bedrijfsconcept blijft even haalbaar als nu. En de huidige ondernemers? Hoe financieren zij dan hun pensioen? Dat doen ze bijvoorbeeld zoals werknemers dat nu ook al doen.

In het nieuwe model worden we steeds minder afhankelijk van leningen, en bouwen we vermogen op door daadwerkelijk arbeid te verrichten. Dat vermogen is voldoende om een goed leven te leiden, waarbij we mondiaal van de overvloed kunnen genieten die ons gegeven wordt. Dat betekent in het rijke Westen dat we mogen inzien dat ’te veel’ minder is dan ‘genoeg’. Uiteraard wordt er in het nieuwe systeem heel goed gezorgd voor wie om wat voor reden dan ook geen betaalde arbeid kan verrichten. Want we blijven daarvoor natuurlijk wel gewoon belasting betalen ;-).

Waarom het allemaal echt anders moet? We nemen nu echt te veel, en daardoor wordt de planeet onleefbaar… We moeten dat echt onder ogen zien… Als de laatste rivier vervuild is en het laatste stukje grond ook uitgeput door overconsumptie, zullen zelfs de rijksten onder ons ontdekken dat je geld op de bank niet kunt eten… Het moet dus echt anders, en het mooie is: dat kan ook. 😉

We kunnen als relatief rijke gebieden echt de grote stappen zetten in de noodzakelijke verandering. We zullen merken dat dit meer rijkdom oplevert in plaats van minder. Alleen meten we rijkdom in mijn ideale wereld niet meer in geld, maar in welzijn en geluk dat voor al het leven op aarde beschikbaar is.

Ik heb dit echt niet allemaal zelf bedacht. Damaris Matthijsen van Economy Transformers is wat mij betreft een aanrader als je wilt leren hoe je je bedrijf anders kunt inrichten, of als je wilt leren hoe je als individu kunt bijdragen aan die positieve verandering in de wereld.

Doe je mee? Wil je meer weten? Schroom niet om contact op te nemen en bekijk ook zeker onze presentatie: Waarom wij geen ‘normaal’ bedrijf zijn  over het concept van de samen-winkel!